సమాజ-ఆధారిత పరిశోధన: సంఘటిత జ్ఞానంతో సామాజిక మార్పు
స్టాన్‌ఫోర్డ్ విశ్వవిద్యాలయం 2025 జూలై 16న ప్రచురించిన “What does it mean to do ‘community-based research’?” అనే కథనం, సమాజ-ఆధారిత పరిశోధన (Community-Based Research – CBR) యొక్క ప్రాముఖ్యతను, దాని లోతైన అర్థాన్ని సున్నితంగా వివరిస్తుంది. ఇది కేవలం విద్యా పరిశోధనా పద్ధతి మాత్రమే కాదు, సమాజం యొక్క భాగస్వామ్యంతో, వారి అవసరాలను తీర్చడానికి, సామాజిక మార్పును తీసుకురావడానికి ఒక మార్గం.
CBR అంటే ఏమిటి?
సమాజ-ఆధారిత పరిశోధన అనేది విద్యావేత్తలు, విద్యార్థులు, మరియు స్థానిక సంఘాల సభ్యులు కలిసి పనిచేసే ఒక సహకార ప్రక్రియ. ఈ పరిశోధన యొక్క ముఖ్య లక్ష్యం, సమాజం ఎదుర్కొంటున్న సమస్యలను అర్థం చేసుకోవడం, వాటికి పరిష్కారాలను కనుగొనడం, మరియు సామాజిక న్యాయాన్ని ప్రోత్సహించడం. CBR లో, పరిశోధకులు కేవలం సమాచారాన్ని సేకరించి విశ్లేషించడమే కాకుండా, సమాజ సభ్యులను పరిశోధనా ప్రక్రియలో క్రియాశీలకంగా భాగస్వామ్యం చేస్తారు.
CBR యొక్క ప్రాముఖ్యత:
- సామాజిక న్యాయం: CBR, అణగారిన వర్గాల గొంతులను వినిపించడానికి, వారి సమస్యలను పరిష్కరించడానికి ఒక వేదికను అందిస్తుంది.
- జ్ఞానం యొక్క భాగస్వామ్యం: విద్యాసంబంధ జ్ఞానాన్ని, స్థానిక అనుభవ జ్ఞానంతో మిళితం చేసి, మరింత సమగ్రమైన అవగాహనను సృష్టిస్తుంది.
- సాధికారత: సమాజ సభ్యులను తమ సమస్యలపై స్వయంగా పనిచేయడానికి, పరిష్కారాలను అమలు చేయడానికి అధికారం కల్పిస్తుంది.
- నిలకడైన మార్పు: సమాజ సభ్యుల భాగస్వామ్యంతో జరిగే పరిశోధన, దాని ఫలితాలు ఎక్కువ కాలం నిలకడగా ఉండేలా చేస్తుంది.
- నమ్మకం మరియు గౌరవం: పరిశోధకులు, సమాజం పట్ల నమ్మకం, గౌరవాన్ని పెంపొందించడం ద్వారా బలమైన సంబంధాలను ఏర్పరుచుకుంటారు.
CBR ప్రక్రియ:
CBR అనేది ఒక లీనియర్ ప్రక్రియ కాదు, ఇది ఒక చక్రం లాంటిది. ఇందులో ప్రధానంగా ఈ క్రింది దశలు ఉంటాయి:
- సమస్యను గుర్తించడం: సమాజ సభ్యులతో కలిసి, వారికి ముఖ్యమైన సమస్యలను గుర్తించడం.
- పరిశోధనా ప్రణాళిక: సమస్యను ఎలా పరిశోధించాలో, లక్ష్యాలు ఏమిటో, ఏ పద్ధతులను ఉపయోగించాలో సమాజ సభ్యులతో కలిసి ప్రణాళిక రూపొందించడం.
- సమాచార సేకరణ: సర్వేలు, ఇంటర్వ్యూలు, ఫోకస్ గ్రూపులు, ప్రత్యక్ష పరిశీలన వంటి పద్ధతుల ద్వారా సమాచారం సేకరించడం.
- విశ్లేషణ: సేకరించిన సమాచారాన్ని విశ్లేషించి, ముఖ్యాంశాలను వెలికితీయడం.
- ఫలితాలను పంచుకోవడం: పరిశోధనా ఫలితాలను సమాజ సభ్యులకు, విస్తృత సమాజానికి అర్థమయ్యే రీతిలో తెలియజేయడం.
- కార్యాచరణ: పరిశోధనా ఫలితాల ఆధారంగా, సమస్యను పరిష్కరించడానికి తగిన చర్యలు తీసుకోవడం.
- మూల్యాంకనం: తీసుకున్న చర్యల ప్రభావాన్ని మూల్యాంకనం చేసి, అవసరమైతే మార్పులు చేయడం.
ముగింపు:
స్టాన్‌ఫోర్డ్ విశ్వవిద్యాలయం అందించిన ఈ కథనం, CBR యొక్క ప్రాముఖ్యతను, దాని సార్వత్రిక ఆవశ్యకతను నొక్కి చెబుతుంది. ఇది విద్యాసంస్థలు, సమాజం మధ్య ఒక వారధిని నిర్మించి, జ్ఞానాన్ని ఆచరణలో పెట్టి, సామాజిక మార్పును సాధ్యం చేస్తుంది. CBR అనేది కేవలం పరిశోధనా పద్ధతి కాదు, ఇది ఒక విప్లవాత్మక ఆలోచన, ఇది సమాజ అభివృద్ధికి, న్యాయమైన ప్రపంచ నిర్మాణానికి దోహదం చేస్తుంది.
What does it mean to do ‘community-based research’?
AI వార్తను అందించింది.
క్రింది ప్రశ్న Google Gemini నుండి ప్రతిస్పందనను రూపొందించడానికి ఉపయోగించబడింది:
‘What does it mean to do ‘community-based research’?’ Stanford University ద్వారా 2025-07-16 00:00 న ప్రచురించబడింది. దయచేసి సంబంధిత సమాచారంతో సహా సున్నితమైన స్వరంలో వివరణాత్మక వ్యాసాన్ని రాయండి. దయచేసి తెలుగులో కేవలం వ్యాసంతో సమాధానం ఇవ్వండి.