గాజు ఎందుకు సులభంగా పగిలిపోతుంది? దాని పారదర్శకత వెనుక దాగి ఉన్న రహస్యం!
నేపథ్యం:
2025 జూలై 4వ తేదీన, దేశంలోని 55 విశ్వవిద్యాలయాల ఇంజనీరింగ్ విభాగాల భాగస్వామ్యంతో ఒక అద్భుతమైన సైన్స్ కార్యక్రమం జరిగింది. ఈ కార్యక్రమంలో “గాజు ఎందుకు సులభంగా పగిలిపోతుంది? దాని పారదర్శకత వెనుక దాగి ఉన్న రహస్యం ఏమిటి?” అనే అంశంపై ఆసక్తికరమైన చర్చ జరిగింది. ఈ కార్యక్రమం ముఖ్య ఉద్దేశ్యం, పిల్లలు మరియు విద్యార్థులు సైన్స్ పట్ల మరింత ఆసక్తిని పెంచుకోవడమే.
గాజు అంటే ఏమిటి?
మనం రోజువారీ జీవితంలో ఉపయోగించే అనేక వస్తువులు గాజుతో తయారు చేయబడతాయి. కిటికీ అద్దాలు, గ్లాసులు, సీసాలు, కళ్ళద్దాలు, లైట్లు – ఇవన్నీ గాజుతో చేసినవే. గాజు ఒక పారదర్శక పదార్థం. అంటే దాని గుండా మనం వస్తువులను స్పష్టంగా చూడగలుగుతాం. కానీ, ఈ పారదర్శకత వెనుక గాజుకు సంబంధించిన కొన్ని ఆసక్తికరమైన లక్షణాలు ఉన్నాయి.
గాజు ఎందుకు సులభంగా పగిలిపోతుంది?
మీరు గమనించి ఉంటారు, గాజు చాలా సున్నితమైనది. కొంచెం గట్టిగా తగిలినా లేదా కింద పడినా సులభంగా పగిలిపోతుంది. దీనికి కారణం గాజు నిర్మాణంలోనే ఉంది.
- కణాలు మరియు ఖాళీలు: గాజు అనేది ఇసుక (సిలికా), సున్నం మరియు సోడా వంటి పదార్థాలను అధిక ఉష్ణోగ్రత వద్ద కరిగించి, ఆపై నెమ్మదిగా చల్లార్చడం ద్వారా తయారవుతుంది. ఈ ప్రక్రియలో, గాజులోని కణాలు ఒకదానికొకటి అస్తవ్యస్తంగా అమరి ఉంటాయి. వాటి మధ్య చిన్న చిన్న ఖాళీలు ఉంటాయి.
- బలం లేకపోవడం: లోహం లాగా, గాజులోని కణాలు క్రమబద్ధంగా అమరి ఉండవు. అందువల్ల, వాటిపై ఏదైనా ఒత్తిడి పడినప్పుడు, ఆ ఒత్తిడిని తట్టుకునే శక్తి గాజుకు తక్కువగా ఉంటుంది. ఇది ఒక రకంగా, గోడలో ఒకదానికొకటి గట్టిగా అతుక్కుని లేని ఇటుకల లాంటిది. ఏదైనా ఒత్తిడి వస్తే, అవి సులభంగా విడిపోతాయి.
- చిన్న పగుళ్లు: గాజు తయారీ సమయంలో లేదా వాడే సమయంలో, చాలా సూక్ష్మమైన పగుళ్లు ఏర్పడతాయి. మనం గమనించలేనంత చిన్నవైన ఈ పగుళ్లు, గాజు యొక్క బలాన్ని మరింత తగ్గిస్తాయి. ఏదైనా ఒత్తిడి వచ్చినప్పుడు, ఆ పగుళ్లు పెద్దవై, గాజు సులభంగా పగిలిపోవడానికి కారణమవుతాయి.
పారదర్శకత మరియు బలం మధ్య సంబంధం:
గాజు పారదర్శకంగా ఉండటానికి కారణం దానిలోని కణాలు కాంతిని అడ్డుకోకుండా, దాని గుండా వెళ్ళనివ్వడమే. కానీ, ఈ కణాల అస్తవ్యస్త అమరికనే గాజు యొక్క బలహీనతకు కూడా కారణం. అంటే, గాజు పారదర్శకంగా ఉండటం అనేది దాని సున్నితత్వానికి ఒక విధంగా ముడిపడి ఉంటుంది.
సైన్స్ ద్వారా మనం ఏమి నేర్చుకోవచ్చు?
ఈ కార్యక్రమం ద్వారా, మనం రోజువారీ జీవితంలో ఉపయోగించే వస్తువుల వెనుక ఉన్న సైన్స్ ను అర్థం చేసుకోగలుగుతాం. గాజు ఎందుకు పగిలిపోతుంది అని తెలుసుకోవడం ద్వారా, దానిని మరింత జాగ్రత్తగా ఎలా ఉపయోగించాలో నేర్చుకోవచ్చు. అలాగే, సైన్స్ అనేది కేవలం పాఠ్యపుస్తకాలకు మాత్రమే పరిమితం కాదని, మన చుట్టూ ఉన్న ప్రతి వస్తువులోనూ సైన్స్ దాగి ఉందని తెలుస్తుంది.
ముగింపు:
సైన్స్ అనేది ఒక అద్భుతమైన ప్రయాణం. చిన్న చిన్న ప్రశ్నలకు సమాధానాలు వెతుకుతూ, మనం ఎన్నో కొత్త విషయాలు నేర్చుకోవచ్చు. గాజు లాంటి సాధారణ వస్తువు గురించి తెలుసుకోవడం కూడా మన జ్ఞానాన్ని పెంచుతుంది. భవిష్యత్తులో మీరు శాస్త్రవేత్తలు, ఇంజనీర్లు కావాలని కలలు కంటున్నారా? అయితే, ఈ రోజు నుంచే మీ చుట్టూ ఉన్న ప్రపంచాన్ని ప్రశ్నించడం ప్రారంభించండి. సైన్స్ మీకు ఎన్నో అద్భుతాలను పరిచయం చేస్తుంది!
AI వార్తలను అందించింది.
Google Gemini నుండి ప్రతిస్పందనను పొందడానికి ఈ క్రింది ప్రశ్నను ఉపయోగించారు:
2025-07-04 00:00 న, 国立大学55工学系学部 ‘ガラスはなぜ壊れやすい？透明に隠れた秘密とは・・’ను ప్రచురించారు. దయచేసి సంబంధిత సమాచారంతో కూడిన వివరణాత్మక వ్యాసం రాయండి, ఇది పిల్లలు మరియు విద్యార్థులు అర్థం చేసుకోగల సరళమైన భాషలో ఉండాలి, తద్వారా ఎక్కువ మంది పిల్లలు సైన్స్ పట్ల ఆసక్తి పెంచుకుంటారు. దయచేసి తెలుగులో మాత్రమే వ్యాసం అందించండి.