ఉప్పు కదిలే అద్భుతం: మీరూ చూడొచ్చు!
మన దైనందిన జీవితంలో ఉప్పును మనం వంటల్లో రుచి కోసం వాడుతుంటాం. కానీ, ఈ ఉప్పు ఒక అద్భుతమైన లక్షణాన్ని కలిగి ఉందని మీకు తెలుసా? అవును, సైంటిస్టులు ఇటీవల ఈ ఉప్పు కదిలే విధానాన్ని చాలా చిన్న స్థాయిలో, అంటే ఒక్కో ఉప్పు గింజ (crystal) స్థాయిలో గమనించారు. ఈ ఆసక్తికరమైన విషయాన్ని మసాచుసెట్స్ ఇన్‌స్టిట్యూట్ ఆఫ్ టెక్నాలజీ (MIT) లోని సైంటిస్టులు కనుగొన్నారు.
ఏమి జరిగింది?
సాధారణంగా మనం ఉప్పు గింజలు కదలడం చూడలేము. అవి ఎక్కడ ఉంచితే అక్కడే స్థిరంగా ఉంటాయి అని అనుకుంటాం. కానీ, ఈ సైంటిస్టులు చాలా జాగ్రత్తగా, సూక్ష్మదర్శిని (microscope) సహాయంతో ఒక్కో ఉప్పు గింజను పరిశీలించారు. అప్పుడు వారికి ఒక ఆశ్చర్యకరమైన విషయం తెలిసింది.
గాలిలో ఉండే తేమ (moisture) లేదా నీటి ఆవిరి (water vapor) వల్ల ఈ ఉప్పు గింజలు నెమ్మదిగా కదులుతున్నట్లు గమనించారు. ఈ ప్రక్రియను “సాల్ట్ క్రీప్” (Salt Creep) అని పిలుస్తారు. ఇది చాలా నెమ్మదిగా జరుగుతుంది, అందుకే మనం సాధారణంగా గమనించలేము.
ఇది ఎలా జరుగుతుంది?
ఒక్కో ఉప్పు గింజ లోపల చాలా చిన్న చిన్న పగుళ్లు (cracks) లేదా ఖాళీలు (voids) ఉంటాయి. గాలిలో తేమ ఉన్నప్పుడు, ఆ తేమ ఈ పగుళ్లలోకి ప్రవేశించి, నీటి బిందువులుగా మారుతుంది. ఈ నీటి బిందువులు ఉప్పు గింజను కొద్దిగా కరిగిస్తాయి.
ఆ తర్వాత, ఆ నీరు నెమ్మదిగా ఆవిరైపోతుంది. నీరు ఆవిరైపోతున్నప్పుడు, అది ఉప్పు గింజను తనతో పాటు లాగుతుంది. ఇలా జరుగుతూ, ఉప్పు గింజ ఒక చోటు నుండి మరో చోటుకు చాలా నెమ్మదిగా కదులుతుంది. ఇది మనం ఒక బొమ్మను నెమ్మదిగా లాగినట్లుగా ఉంటుంది, కానీ చాలా చాలా నెమ్మదిగా!
ఇది ఎందుకు ముఖ్యం?
ఈ ఆవిష్కరణ చాలా ముఖ్యం ఎందుకంటే:
- మన చుట్టూ ఉన్న ప్రపంచాన్ని అర్థం చేసుకోవడానికి: చిన్న చిన్న విషయాలు కూడా ప్రకృతిలో ఎంత ఆసక్తికరంగా ఉంటాయో ఇది మనకు తెలియజేస్తుంది.
- కొత్త టెక్నాలజీలకు దారి: ఈ “సాల్ట్ క్రీప్” ప్రక్రియను అర్థం చేసుకోవడం ద్వారా, భవిష్యత్తులో మనం పదార్థాలను ఎలా తయారు చేయాలో, వాటిని ఎలా నియంత్రించాలో నేర్చుకోవచ్చు. ఉదాహరణకు, కొన్ని వస్తువులు ఎక్కువ కాలం పాడవకుండా ఉండటానికి లేదా కొన్ని యంత్రాలు సక్రమంగా పనిచేయడానికి ఈ జ్ఞానం ఉపయోగపడవచ్చు.
- శాస్త్రవేత్తలకు ప్రేరణ: ఈ పరిశోధన, సైన్స్ అంటే కేవలం పెద్ద పెద్ద యంత్రాలు, క్లిష్టమైన లెక్కలు మాత్రమే కాదని, మన కంటికి కనిపించని చిన్న చిన్న విషయాలలో కూడా ఎంతో జ్ఞానం దాగి ఉందని తెలియజేస్తుంది.
మీరూ సైంటిస్ట్ అవ్వొచ్చు!
పిల్లలూ, మీరు కూడా మీ ఇంట్లో ఉండే ఉప్పు గింజలను జాగ్రత్తగా గమనించవచ్చు. మీకు సూక్ష్మదర్శిని ఉంటే, ఉప్పు గింజల ఆకారాన్ని, అవి ఎలా ఉన్నాయో చూడండి. గాలిలో తేమ ఎక్కువగా ఉన్నప్పుడు (వర్షాకాలంలో వంటివి), ఈ “సాల్ట్ క్రీప్” జరిగే అవకాశాలు ఎక్కువ.
ఈ ఆవిష్కరణ, సైన్స్ ఎంత అద్భుతమైనదో, మన చుట్టూ ఉన్న ప్రపంచం ఎంత రహస్యాలతో నిండి ఉందో మనకు గుర్తు చేస్తుంది. కాబట్టి, ఎప్పుడూ ప్రశ్నలు అడుగుతూ, కొత్త విషయాలను తెలుసుకోవడానికి ప్రయత్నిస్తూ ఉండండి. మీరూ గొప్ప సైంటిస్ట్ అవ్వొచ్చు!
Creeping crystals: Scientists observe “salt creep” at the single-crystal scale
AI వార్తలను అందించింది.
Google Gemini నుండి ప్రతిస్పందనను పొందడానికి ఈ క్రింది ప్రశ్నను ఉపయోగించారు:
2025-07-30 19:45 న, Massachusetts Institute of Technology ‘Creeping crystals: Scientists observe “salt creep” at the single-crystal scale’ను ప్రచురించారు. దయచేసి సంబంధిత సమాచారంతో కూడిన వివరణాత్మక వ్యాసం రాయండి, ఇది పిల్లలు మరియు విద్యార్థులు అర్థం చేసుకోగల సరళమైన భాషలో ఉండాలి, తద్వారా ఎక్కువ మంది పిల్లలు సైన్స్ పట్ల ఆసక్తి పెంచుకుంటారు. దయచేసి తెలుగులో మాత్రమే వ్యాసం అందించండి.