ఖచ్చితంగా! జూన్ 7, 2025 నాటి భారతీయ రిజర్వ్ బ్యాంక్ (RBI) విడుదల చేసిన “ద్రవ్య మార్కెట్ కార్యకలాపాలు” గురించిన సమాచారాన్ని వివరిస్తూ ఒక వ్యాసం ఇక్కడ ఉంది. ఇది సులభంగా అర్థమయ్యేలా తెలుగులో అందించబడింది.
జూన్ 7, 2025 నాటికి ద్రవ్య మార్కెట్ కార్యకలాపాలు: ఒక విశ్లేషణ
భారతీయ రిజర్వ్ బ్యాంక్ (RBI) దేశంలోని ఆర్థిక వ్యవస్థను స్థిరంగా ఉంచడానికి ద్రవ్య మార్కెట్లో వివిధ చర్యలు తీసుకుంటుంది. ఈ చర్యల ద్వారా, ఆర్బీఐ ద్రవ్య లభ్యతను (liquidity) నియంత్రిస్తుంది, వడ్డీ రేట్లను ప్రభావితం చేస్తుంది మరియు బ్యాంకింగ్ వ్యవస్థను క్రమబద్ధీకరిస్తుంది. జూన్ 7, 2025 నాటికి ఆర్బీఐ చేపట్టిన కొన్ని ముఖ్యమైన ద్రవ్య మార్కెట్ కార్యకలాపాల గురించి ఇప్పుడు తెలుసుకుందాం.
1. రెపో మరియు రివర్స్ రెపో కార్యకలాపాలు:
- రెపో (Repo): రెపో అంటే “Repurchase Agreement” లేదా తిరిగి కొనుగోలు ఒప్పందం. దీని ద్వారా బ్యాంకులు ఆర్బీఐ నుండి ప్రభుత్వ సెక్యూరిటీలను తాత్కాలికంగా తనఖా పెట్టి డబ్బు తీసుకుంటాయి. ఆర్బీఐ నిర్ణయించిన వడ్డీ రేటును రెపో రేటు అంటారు. రెపో రేటు తగ్గితే, బ్యాంకులు తక్కువ వడ్డీకి రుణాలు తీసుకోవచ్చు, దీని వలన మార్కెట్లో ద్రవ్య లభ్యత పెరుగుతుంది.
- రివర్స్ రెపో (Reverse Repo): ఇది రెపోకు వ్యతిరేకం. దీనిలో బ్యాంకులు తమ వద్ద ఉన్న అదనపు డబ్బును ఆర్బీఐ వద్ద డిపాజిట్ చేస్తాయి మరియు ఆర్బీఐ వాటిపై వడ్డీ చెల్లిస్తుంది. రివర్స్ రెపో రేటు పెరిగితే, బ్యాంకులు ఎక్కువ లాభం కోసం ఆర్బీఐ వద్ద డబ్బు డిపాజిట్ చేయడానికి మొగ్గు చూపుతాయి, దీని వలన మార్కెట్లో ద్రవ్య లభ్యత తగ్గుతుంది.
జూన్ 7, 2025 నాటికి ఆర్బీఐ రెపో మరియు రివర్స్ రెపో రేట్లను ఎలా ఉపయోగించిందో, మార్కెట్‌లోని పరిస్థితులను బట్టి ఈ రేట్లలో మార్పులు చేసిందో మనం గమనించాలి.
2. ఓపెన్ మార్కెట్ కార్యకలాపాలు (Open Market Operations – OMO):
ఓపెన్ మార్కెట్ కార్యకలాపాలు అంటే ఆర్బీఐ ప్రభుత్వ సెక్యూరిటీలను మార్కెట్లో అమ్మడం లేదా కొనడం.
- ఆర్బీఐ సెక్యూరిటీలను అమ్మితే, మార్కెట్ నుండి డబ్బు ఆర్బీఐకి చేరుతుంది, తద్వారా ద్రవ్య లభ్యత తగ్గుతుంది.
- ఆర్బీఐ సెక్యూరిటీలను కొంటే, ఆర్బీఐ మార్కెట్‌లోకి డబ్బును విడుదల చేస్తుంది, దీని వలన ద్రవ్య లభ్యత పెరుగుతుంది.
ద్రవ్యోల్బణాన్ని (Inflation) నియంత్రించడానికి మరియు ఆర్థిక వృద్ధిని ప్రోత్సహించడానికి ఆర్బీఐ ఈ విధానాన్ని ఉపయోగిస్తుంది.
3. మార్జినల్ స్టాండింగ్ ఫెసిలిటీ (Marginal Standing Facility – MSF):
ఇది బ్యాంకులు అత్యవసర పరిస్థితుల్లో ఆర్బీఐ నుండి రుణాలు పొందే సౌకర్యం. ఈ రుణాలు రెపో రేటు కంటే ఎక్కువ వడ్డీ రేటుతో లభిస్తాయి. బ్యాంకింగ్ వ్యవస్థలో ఆకస్మికంగా ఏర్పడే ఒడిదుడుకులను ఎదుర్కోవడానికి ఇది ఉపయోగపడుతుంది.
4. ఇతర సాధనాలు:
వీటితో పాటు, ఆర్బీఐ నగదు నిల్వల నిష్పత్తి (Cash Reserve Ratio – CRR) మరియు చట్టబద్ధమైన లిక్విడిటీ నిష్పత్తి (Statutory Liquidity Ratio – SLR) వంటి ఇతర సాధనాలను కూడా ఉపయోగిస్తుంది. సీఆర్ఆర్ అంటే బ్యాంకులు తమ డిపాజిట్లలో కొంత భాగాన్ని ఆర్బీఐ వద్ద ఉంచాలి. ఎస్ఎల్ఆర్ అంటే బ్యాంకులు తమ డిపాజిట్లలో కొంత భాగాన్ని ప్రభుత్వ సెక్యూరిటీల రూపంలో ఉంచాలి.
జూన్ 7, 2025 నాటి ప్రకటన యొక్క ప్రాముఖ్యత:
ఆర్బీఐ విడుదల చేసిన ఈ ప్రకటన ద్వారా, ద్రవ్య మార్కెట్ పరిస్థితులు ఎలా ఉన్నాయి, ఆర్బీఐ వాటిని ఎలా నియంత్రిస్తోంది అనే విషయాలు తెలుస్తాయి. ఇది బ్యాంకులు, ఆర్థిక సంస్థలు మరియు పెట్టుబడిదారులకు మార్కెట్ గురించి ఒక అవగాహన కల్పిస్తుంది. దీని ఆధారంగా వారు తమ భవిష్యత్తు ప్రణాళికలను రూపొందించుకోవచ్చు.
ఈ సమాచారం ఆర్బీఐ అధికారిక వెబ్‌సైట్ నుండి తీసుకోబడింది మరియు ఇది ప్రస్తుత ఆర్థిక పరిస్థితులపై ఒక అవగాహనను అందించడానికి ఉద్దేశించబడింది. మరింత సమాచారం కోసం, ఆర్బీఐ వెబ్‌సైట్‌ను సందర్శించవచ్చు.
ఏమైనా సందేహాలుంటే అడగండి.
Money Market Operations as on June 07, 2025
AI వార్తను అందించింది.
క్రింది ప్రశ్న Google Gemini నుండి ప్రతిస్పందనను రూపొందించడానికి ఉపయోగించబడింది:
2025-06-09 11:20 న, ‘Money Market Operations as on June 07, 2025’ Bank of India ప్రకారం ప్రచురించబడింది. దయచేసి సంబంధిత సమాచారంతో సహా వివరణాత్మక వ్యాసాన్ని సులభంగా అర్థమయ్యేలా రాయండి. దయచేసి తెలుగులో సమాధానం ఇవ్వండి.
410